Północ-Południe – Spotkania Filmowe

Podkarpacie to bardzo szczególne miejsce na filmowej mapie Polski. Tradycje związane z produkcją filmów fabularnych, sięgają lat ’50. XX wieku. To w Tworylnem i Iwoniczu nakręcono sceny pierwszego polskiego westernu „Ranczo Teksas”, a wiele sekwencji „Pana Wołodyjowskiego”, jednej z największych produkcji minionych lat, zrealizowano w Bieszczadach m.in. w Chmielu.

W ogromnej ilości filmów i seriali widzowie odnajdą nasz region. Podkarpacie jest wyjątkowo „fotogeniczne”, a jego mieszkańcy mają dla filmowców szczególną sympatię, nie mówiąc o przychylności lokalnych władz współpracujących z ekipami filmowymi. Na walory te zwracali i zwracają uwagę sami twórcy, a realizowali w naszym regionie swoje filmy m.in.: Andrzej Wajda, Jerzy Hofman, Feliks Falk, Grzegorz Królikiewicz, Stanisław Różewicz, a w ostatnich latach Krzysztof Zanussi, Paweł Pawlikowski, Jan Jakub Kolski, Wojciech Smarzowski, Małgorzata Szumowska, Dorota Kędzierzawska, Jerzy Skolimowski i Jan Komasa. Czy są w polskim kinie ważniejsi reżyserzy?

Ile regionów w Polsce może poszczycić się filmami, które kandydowały do Oskara, nagrody Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej. „Zimna wojna”, „Boże ciało”, „IO” powstawały w dużej części na Podkarpaciu.

Województwo podkarpackie przeżywa znakomity filmowy czas. Świetnie wpisuje się w ten okres, działająca przy Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie, powołana w 2016 roku Podkarpacka Komisja Filmowa. Jej działania promocyjne, ale też znajomość rynku filmowego sprawiły, że w krótkim czasie Podkarpacie stało się jednym z najważniejszych miejsc realizacji filmów fabularnych. Do tego dochodzą działania edukacyjne, warsztatowe i laboratoryjne, które kształcą lokalnych filmowców. Ich efekt, to kilkadziesiąt filmów dokumentalnych, krótkometrażowych i animowanych, które powstały w ramach „Podkarpackiej Kroniki Filmowej”. W promowaniu kultury filmowej ważną rolę odgrywa także „Podkarpacki Szlak Filmowy”. Turyści, miłośnicy kina mogą odnaleźć ślady zrealizowanych w naszym regionie filmów, odwiedzając Jaśliska, Przemyśl, Bieszczady, Jarosław czy Sanok.

Warto także zwrócić uwagę, że z naszego regionu pochodzą filmowcy, którzy z sukcesami realizują swoje projekty i działają w środowiskach filmowych: reżyser Wojciech Smarzowski, operator i reżyser Paweł Chorzępa, operator i specjalista realizacji zdjęć ekstremalnych Marcin Polar, aktorka Anna Paliga, czy reżyser filmów animowanych Krzysztof Szczepański, który w USA tworzył animacje do takich produkcji jak „Hobbit” czy „Król Lew”.

Przypomnienie „filmowych kontekstów” województwa podkarpackiego i roli Rzeszowa w kreowaniu kultury filmowej, pozwala śmiało myśleć o powołaniu w Rzeszowie – Festiwalu Filmowego - Spotkań Filmowych. Co więcej, rosnące znaczenie Rzeszowa, położenie geograficzne województwa podkarpackiego, jak również nowe aspekty gospodarcze, społeczne, a nawet polityczne regionu – zachęcają do tworzenia wydarzenia filmowego, którego osią będą kierunki geograficzne.

Filmy krajów skandynawskich, państw bałtyckich, krajów Europy południowo-wschodniej czy bałkańskich, prezentują, zwłaszcza w ostatnich latach, bardzo interesujący poziom artystyczny, a pozostają niemal całkowicie poza oficjalną dystrybucją w Polsce. Próżno szukać w kinach filmów litewskich czy słowackich. Niemal w ogóle nie pojawiają się w Polsce filmy rumuńskie, a to jedna z najciekawszych europejskich kinematografii. Czy w kinach możemy zobaczyć filmy szwedzkie lub estońskie?

Kino znakomicie przenosi tematy, wartości i emocje, którymi żyją ludzie. Trafnie opisuje specyfikę kultur i obyczajów. Nie jesteśmy tacy sami, choć podobni. Warto zatem poznawać kino sąsiadów, rozmawiać z ich twórcami, by poznać i zrozumieć samych sąsiadów - nawet jeżeli to sąsiedztwo niebezpośrednie.

Oczywiście, warto także zapraszać do filmowych „Spotkań Północ - Południe” autorów i filmy z Ukrainy. Najbliższe lata z pewnością będą obfitowały w ważne ukraińskie obrazy.

W ramach Spotkań, proponujemy także prezentacje filmów animowanych i dokumentalnych. To niezwykle dynamicznie rozwijające się gatunki kina, operujące nowymi możliwościami i nowoczesnym językiem. Coraz więcej widzów szuka właśnie tego typu przekazu filmowego, dlatego zamierzamy, także takie kino prezentować w Rzeszowie.

„Północ-Południe – Spotkania Filmowe” to ciągle nowa inicjatywa, której warto dać szansę. Mamy głębokie przekonanie, że w filmach drugiej edycji festiwalu, miłośnicy kina znajdą ponownie wiele ciekawych myśli i bardzo dużo emocji.